Kuchnia, aby spełniać swoją rolę, musi być nie tylko dobrze wyposażona, ale również i odpowiednio zaplanowana. Pomieszczenie, w którym przychodzi nam spędzać dużą część każdego dnia – powinno być urządzone z dbałością o szczegóły, które wpływają chociażby na efektywność przygotowania posiłków. Te kwestie porusza ergonomia – którą warto mieć na uwadze projektując kuchnię.
Ergonomia kuchni – co to takiego?
Praca w kuchni powinna sprawiać przyjemność – by to osiągnąć, warto zadbać o odpowiednią ergonomię pomieszczenia.
Ergonomia to nic innego jak nauka zajmująca się przystosowaniem miejsca pracy do naturalnych warunków i predyspozycji człowieka. Mowa tu nie tylko o kwestiach anatomicznych, ale również psychofizycznych. Ergonomia to dyscyplina interdyscyplinarna, co oznacza, że korzysta z osiągnięć wielu różnorodnych gałęzi nauki, spajając teorie z zakresu psychologii, socjologii, fizjologii i higieny pracy.
Jak wobec tego ergonomia łączy się z kuchnią? Codzienne przygotowywanie posiłków związane jest z koniecznością powtarzania wielu czynności – wyciąganiem i chowaniem potrzebnych produktów, ich myciem, czyszczeniem, krojeniem, wrzucaniem do garnka, pozbywaniem się odpadów itp. Powtarzalność to od strony ergonomii plus – dzięki niej jesteśmy w stanie zaprojektować kuchnię tak, by jak najlepiej spełniała nasze potrzeby.
Podstawą ergonomicznego urządzenia kuchni jest tak zwany trójkąt roboczy.
Trójkąt roboczy – ważny element ergonomii kuchni
Trójkąt roboczy tworzą elementy kuchni, które najczęściej używamy w trakcie przygotowania posiłku. Powszechnie uznaje się, że wierzchołki umownego trójkąta powinna stanowić kuchenka, lodówka i zlewozmywak. Nie da się ukryć, że wspomniane wyżej elementy kuchni to sprzęt oraz meble kuchenne, bez którego nie można obyć się przygotowując na przykład obiad.
Umieszczenie lodówki, kuchenki i zlewozmywaka na wierzchołkach teoretycznego trójkąta ma wymierne plusy. Badania sugerują, że takie rozwiązanie jest niezwykle ergonomiczne i pozwala skrócić czas przygotowywania posiłków nawet o kilkadziesiąt procent, zmniejszając również czas, który spędzamy w kuchni.
Na jakie inne sposoby można wpłynąć na ergonomiczne zagospodarowanie kuchennej przestrzeni?
Strefy kuchni – czym są i jak rozplanować je względem siebie
Myśląc o stworzeniu bezpiecznej i funkcjonalnej przestrzeni kuchennej, która będzie charakteryzować się wysoką ergonomia, warto zwrócić uwagę na pięć umownych stref kuchannych.
Kuchnię bardzo łatwo można podzielić na pięć stref, które określają jej konkretne funkcje; możemy wyróżnić na przykład strefę zapasów, strefę przechowywania, strefę zmywania, strefę przygotowywania i strefę gotowania.
Strefę zapasów stanowi na przykład lodówka, zamrażarka oraz szafki na produkty wykorzystywane w przyrządzaniu posiłków. Warto z jednej strony umiejscowić ją blisko wejścia do kuchni, by po zakupach móc łatwo wyładować zakupione towary – a z drugiej zestawić ze strefą przechowywania, czyli miejscem, w którym trzymać będziemy garnki i naczynia.
Strefę zapasów i przechowywania dobrze jest ustawić w pobliżu strefy gotowania i przygotowywania posiłków. Te dwie strefy stanowią kolejny naturalny wierzchołek trójkąta roboczego, będąc miejscami, w których będziemy regularnie przygotowywać półprodukty do gotowania, smażenia czy pieczenia.
Strefy zapasów i przechowywania oraz gotowania i przygotowywania – można oddzielić od siebie strefą zmywania. Strefa zmywania to nie tylko zlewozmywak, ale także potencjalna zmywarka czy kosz na śmieci. Umiejscowienie zlewozmywaka pomiędzy innymi strefami gwarantuje możliwość łatwego dostępu do sprzętu z każdego miejsca kuchni.
Bezpieczeństwo w ergonomicznej kuchni
Ergonomia kuchni gwarantuje nie tylko funkcjonalność pomieszczenia w którym przygotowujemy posiłki, ale także zwiększone bezpieczeństwo. Wspomniane wcześniej teorie – zarówno stref i trójkąta roboczego – biorą pod uwagę kwestie takie jak ułożenie sprzętów kuchennych względem siebie.
Przykład stanowić może lodówka, której nie powinno stawiać się blisko piekarnika, płyta gazowa, którą od okna powinna dzielić odległość kilkudziesięciu centymetrów, zlew położony blisko pionu kanalizacyjnego. Kierując się zasadami ergonomii, a więc ustawiając sprzęty według określonych reguł, nie tylko zapewniamy pomieszczeniu wysoką funkcjonalność, ale także zwiększamy bezpieczeństwo wszystkich osób korzystających z kuchni.
